tuğrul bey

Yaşam öyküsü [değiştir]Kardeşi Çağrı Bey'dir. Oğuzların Kınık boyundan Selçuk Beyin torunudur. Babası Mikail, gazâ akınında şehit düşünce, dedesi Selçuk’un yanında büyüdü. Çocukluğu Cend’de geçti. 1016 yılında Selçukluların başına geçti.

1028-1029 yılları arasında kardeşiyle birlikte Merv ve Nişabur kentlerini ele geçirdi. Buhara ve Balh kentlerine seferler düzenledi. 1038 yılında Nişabur'da kendini sultan ilan etti. 1040 yılında Gaznelilerle yaptığı Dandanakan Savaşı'nı kazanarak Gazne Devleti'ne karşı Selçukluların üstünlüğünü sağladı. Kardeşi Çağrı Bey'i Horasan valisi tayin eden Tuğrul Bey İran'ın büyük bir bölümünü ele geçirdi ve Selçuklu topraklarını Anadolu'ya kadar uzandırdı. 1060 yılında Fatimilerin eline geçmiş olan Bağdat'ı ele geçirdi. Abbasi halifesi Kaim'in tekrar Bağdat'a dönmesini sağlayan Tuğrul Bey halifenin kızıyla evlendi. Halife Kaim (Arapça: القائم بأمر الله‎, al-Qāʾim bi-amri 'llāh), Tuğrul Bey'e Sultan, Ruknu ʾd-daula ve Maliku ʾl-maschriq wa-ʾl-maghrib ünvanı verip "Doğu'nun ve Batı'nın Sultanı" ilan etti.[2]

Türk tarihine ve kültürüne baktığımızda, Türk devletlerinin yükselmesinde ve gelişmesinde zaman zaman birtakım liderlerin ön plana çıktıklarını görürüz. Mesela Bumin Kağan ve İstemi Kağan, Bilge ile Köl Tigin, daha sonraları Tuğrul Bey ve Çağrı Bey gibi.

Tuğrul Bey 4 Eylül 1063 tarihinde çocuksuz olarak İran'ın Rey kentinde vefat etmiş, yerine yeğeni Alp Arslan geçmiştir.

Doğan Avcıoğlu’nun Türklerin Tarihi kitabında yazdığına göre, Prof. Altan Köymen, “Tuğrul Bey’in, Kürt, Arap, İranlı, Deylemli vs. 26 vasal prensi (Atabeyi) bulunduğunu” hesaplamıştır.