Kaldiraç

Kaldiraç

Kaldiraç

Kaldiraçlar, sabit bir destek etrafinda hareket edebilen saglam çubuklardir. Kaldiracin etrafinda döndügü noktaya destek denir. Uygulanan kuvvetin destek noktasina olan uzakligina kuvvet kolu, yük ile destek arasindaki uzakliga yük kolu denir. Bir kaldiraçta kuvvet kolu, yük kolundan ne kadar uzun olursa, bu kaldiraçla kaldirilabilecek yük de o kadar büyük olur.

Dengede olan bir kaldiraçta kuvvetle kuvvet kolunun çarpimi, yükle yük kolunun çarpimina esittir. Buna kaldiraç baglantisi denir.

Kuvvet x Kuvvet kolu = Yük x Yük kolu
Kaldiraçlar, destek noktasinin bulundugu yere göre çift ve tek tarafli kaldiraç olmak üzere iki gruba ayrilir.

Çift Tarafli Kaldiraç
Destegin ortada oldugu kaldiraçlara denir. Kuvvetin yönünü degistirir, kuvvetten kazanç saglar. Günlük hayatta çift tarafli kaldiraca benzer pek çok araç kullaniriz. Örnegin makas, pense, esit kollu terazi, levye, kayik küregi, tahterevalli destegin ortada oldugu kaldiraca benzer araçlardir.

Tek Tarafli Kaldiraç
Destegin uçta oldugu kaldiraçlardir. Iki çesittir:

Destegin uçta, yükün ortada oldugu kaldiraç. Kuvvetten kazanç, yoldan kayip vardir. Destegin uçta, yükün ortada oldugu kaldiraçlara örnekler; el arabasi, findik kiracagi, gazoz açacagi, insan çenesi.
Destegin uçta, kuvvetin ortada oldugu kaldiraç. Yoldan kazanç, kuvvetten kayip vardir. Bu çesit kaldiraca örnekler; cimbiz, masa, is makinelerini pistonla çalisan kollari, ön kollarimiz.
Kaldiraçta Kuvvet Kazanci:

Basit makinelerde kuvvet kazanci, yükün kuvvete orani olarak ifade edilir.

yük x yük kolu = kuvvet x kuvvet kolu olduguna göre,
kuvvet kazanci = Yük/Kuvvet=Yük kolu/Kuvvet kolu olarak yazilabilir.