Büyük Selçuklu Devleti'nin Sona Ermesi 1157

BÜYÜK SELçuklu devletini sona ermesi




Büyük (...) i sorunlarını artırdı. Tekrar yazmaya karar verdi. Askerlik cezasının
Selçuklu Devleti'nin Dağılışı


Melikşah döneminde Selçuklu Devleti en parlak yıllarını da bitmesi üzerine Petesburg'a döndü. Yeni Çar II. Aleksandr'ı destekledi.
yaşamıştır. Ancak Melikşah'ın ölümünden sonra gelişen bazı olaylar devletin gücünü Kardeşi Mihail ile birlikte "Vremya" adlı bir dergi çıkardı. Bu
kırar. Büyük Selçukluların dağılışını hızlandıran gelişmeleri şöyle sıralayabiliriz :


Haçlı dergi ve dergide yayınlanan romanları yeniden tanınmasını ve eski ününü
Seferleri: Türklerin Anadolu'yu fethi ve Bizans'ı tehdit etmesi, Kudüs'ün Müslümanların kazanmasını sağladı. 1862'de Fransa İngiltere ve İtalya'yı kapsayan bir yurtdışı
eline geçmesi gibi sebepler, Hristiyan dünyasını ortak hareket etmeye yöneltmişti. gezisi yaptı. Aynı yıl dergi kapatıldı. Dostoyevski Almanya'nın Wiesbaden kentine
Melikşah'ın ölümüyle başlayan taht mücadelelerini fırsat bilen Hristiyanlar, haçlı seferlerini gitti. Burada kumara başladı.

Rusya'ya dönüşünde "Epoha" isminde yeni bir
başlattılar (1096). Suriye ve Filistin'in büyük bölümü Haçlıların eline geçti.
dergi çıkardı. 1864'te eşini ve kardeşi Mihail'i kaybetti. Borca battı.


Bâtınîlik Hareketleri: Mısır'daki Şiî Fatımîler, Selçuklu Devleti'ni zayıflatmak ve kendi Kurtulmak için Avrupa'ya kaçtı. Wiesbaden'de kumarda bütün parasını kaybetti. Yayıncısından
propagandalarını yapmak için adamlar yetiştiriyordu. Bu kişiler İslâmiyet'le tamamen ters borç alıp 1865'te Rusya'ya döndü. 1867'de steno ile romanlarının yazımında
düşen inanışlar taşıdıklarından Bâtınî adıyla anılmışlardır. Bunlardan biri de Hasan kendisine yardım eden Anna Snitkina ile evlendi. Bir kere daha
Sabbâh'dır.


Cahil kitleler arasında taraftarını artıran bu kişi Hazar'ın güneyinde borca boğulduğu için yeni eşiyle yine yurt dışına çıktı. Yoksulluk
yer alan Alamut kalesini ele geçirmiş ve burayı üs olarak ve para peşinde ülke ülke dolaştı. Ama romanlarını yazmayı da
kullanmıştır (1090). Haşhaş gibi uyuşturucularla kendine bağladığı fedaîler vasıtasıyla, devletin sürdürdü. Bir kere daha yayıncısının desteğiyle St.Petersburg'a döndü. Tutucu bir
ileri gelenlerine suikastlar tertip etmişlerdir. Nitekim Melikşah'ın ünlü veziri Nizamülmülk haftalık dergi olan Grajdaninin başına geçti. Bir yıl sonra bıraktı.

de bu fedaîler tarafından öldürülmüştür.


Melikşah bu kötülük yuvasını yıkmak
Bu dönemde eski itibarını ve ününü tekrar kazandı. 1872 yılında
için Türkmen reisi Kızıl Sarıg'ı Alamut'a yollamış, fakat sultanın ölümü yayımladığı Ecinniler adlı romanı birçokları tarafından tüm zamanların en iyi
üzerine kuşatma kaldırılmıştır. Batınîlik hareketi XIII. yüzyıl ortalarına kadar faaliyetine siyasi romanı olarak kabul edilir. Kitap nihilizm ateizm ve Batı
devam etmiştir.


İç Mücadeleler: Selçuklu Devleti'nin dağılmasında esas rol oynayan, düşüncesinin Rusya üzerindeki etkilerini ele alır. En büyük romanı Karamazov
kendi aralarındaki mücadeleler olmuştur. Taht kavgaları, bağlı beyliklerin bağımsızlığını ilân Kardeşleri yazmaya 1879'da başladı. 1880'de şair Aleksander Puşkin'in ölüm töreninde
ederek birbirleriyle mücadele etmeleri ve isyanlar ülkenin düzenini bozmuştur .
konuşmayı o yaptı. Petersburg Bilim ve Sanat Akademisi'nin edebiyat bölümüne


Melikşah'ın ölümü üzerine Selçuklu tahtına oğlu Berkyaruk geçmişti (1092). Fakat seçildi. Yaşamının son döneminde Petersburg yakınlarında küçük bir kasaba olan
Suriye Selçuklu Meliki Tutuş yeğeninin hükümdarlığını kabul etmeyerek, taht üzerinde Staraya Russa'da yaşadı. 9 Şubat 1881'de burada yaşamını yitirdi. Günümüzde
hak iddia etti. Tutuş, Berkyaruk ile yaptığı savaşı kaybetti ve de en çok okunan yazarlar arasında yer alır.

(...)


ANKARA
öldü (1095). Bu zafere rağmen Bâtınî ve Haçlı hareketleri karşısında (A.A) - Rusya'nın Ankara Büyükelçisi Vladimir İvanovski, Rusya Büyükelçiliği
başarılı olamayan Berkyaruk, henüz 25 yaşında iken öldü (1104). Berkyaruk'tan önündeki yolun açılmasıyla ilgili olarak, ''Yol konusunda tüm engeller
sonra Selçuklu tahtına kardeşi Mehmet Tapar geçti (1104-1118) . Haçlılar kalktı, sadece hukuki açıdan birkaç problem var'' dedi.
ve Gürcülere karşı bazı başarılar kazanıldıysa da iç mücadeleler birliğin
sağlanmasını engelliyordu.


Mehmet Tapar'ın ölümünden sonra tahta oğlu Mahmut geçmişti.
Melikşah'ın diğer oğlu Horasan Meliki Sencer kendini sultan ilân etti
ve Mahmut'u himayesine aldı (1119). Böylece Sencer büyük sultan olurken,
Mahmut Irak Selçuklu Sultanı olarak kalıyordu. Selçuklu başkentini Merv'e taşıyan
Sultan Sencer, Büyük Selçuklu Devleti'nin son büyük hükümdarıdır. Onun zamanında
devlet tekrar eski gücünü toparlamaya başlamıştır. Bu sebeple Sultan Sencer
zamanı için ikinci imparatorluk devri adı verilir.


Sultan Sencer henüz
Horasan meliki iken Gaznelileri ve Karahanlıları, 1121'de ise Afganistan'daki Gurlu
Devleti'ni kendine bağlamıştır. Ayrıca Selçuklu ülkesinin tamamında hâkimiyet kurarak birliği
sağlamıştı. Fakat 1141 yılında doğudan gelen Kara-Hıtaylar 'a karşı yaptığı
Katavan Savaşı'nda yenilince itibarını kaybetti. Maverâünnehir Kara-Hıtayların eline geçti .
Ülkede tekrar otorite boşluğu doğdu. Nitekim İran asıllı memurların fazla
vergi istemesi üzerine, devletin asıl unsuru olan Oğuzlar (Türkmenler) isyan
ettiler, daha fazla toprak istediler. Sultan Sencer soydaşı olduğu Oğuzlara
esir düştü (1153). Oğuzlar Horasan bölgesini ellerine geçirdiler. Sultan Sencer
serbest bırakıldı. Fakat bir müddet sonra öldü. Sencer'in ölümüyle Büyük
Selçuklu Devleti fiilen son bulmuştur (1157).Büyük Selçuklu Devleti, Karahanlılar ve
Gazneliler ile başlayan Türk-İslâm devlet geleneğini sağlam temellere oturtan ilk
büyük cihan devletidir. Daha sonra kurulan Türk devletlerine her açıdan
örnek olmuşlardır .

kaynak