MADDENİN AYIRTEDİCİ ÖZELLİKLERİ
Bir maddeyi diğer maddelerden ayıran özelliklere ayırtedici özellik denir. Ayırt edici özellikler:
· Yalnız o maddeye özellik olmalı
· Madde miktarına bağlı olmamalıdır.
Hacim ve kütle madde miktarına bağlı olduğundan ayırtedici özellik değildirler.
1) Yoğunluk (Özkütle)
Bir maddenin birim hacimdeki kütlesine yoğunluk denir.
yoğunluk=kütle/hacim, d=m/v (gr/cm³,gr/lt)
Bir maddenin kütlesiyle hacmi doğru orantılı olarak değişir. Sabit şarlarda yoğunluk her üç fiziksel hal için de ayırtedici özelliktir. Katı ve sıvılarda sıcaklıkla azda olsa bir genleşme olacağından yoğunlukları sıcaklık artışıyla biraz düşer. Gazlarda, esnek bir kapta ısıtılan gazın hacmi büyük oranda artacağından yoğunluğu azalır. Kapalı bir kapta ısıtılan bir gazın yoğunluğu sıcaklık değişiminden etkilenmez. Çünkü hacim sabittir. Sabit sıcaklıkta basınç arttıça yoğunlukta artar çünkü basınç artışı hacim küçülmesine neden olur.
2) Erime noktası
Sabit şartlarda bir maddenin sıvılaşmaya başadığı sıcaklığa erime noktası denir. Erime noktası, madde miktarına bağlı değildir ve katılar için ayıredici özelliktir. Bir maddenin erime ve donma noktaları birbirine eşittir. Isı kaynağı ve katı maddenin kütlesi erime noktasını değiştirmeyip erime süresini değiştirir
3) Kaynama noktası
Isıtılan sıvı moleküllerinin gaz haline geçmesinde buharlaşma, kaynamaya başladığı sacaklığa ise kaynama noktası denir. Sıvılar her ortamda buharlaşabilirler. Yoğunlaşma noktası ile kaynama noktası birbirine eşittir.
* Bir sıvının kaynama noktası, o sıvının buhar basıncının dış atmosfer basıncına eşit olduğu sıcaklıktır.
Kaynama noktası sıvı miktarına bağlı değildir. Sıvılar için kaynama noktası, gazlar içinse yoğunlaşma noktası ayırtedici özelliktir. Kaynama noktası farklılığını tespit etmek için dış basıncın sabit alınması gerekir.
Sıvıların Buhar Basıncı
Bir sıvının buharının sıvı yüzeyine yapışmış olduğu basınca sıvı-buhar basıncı denir. Buhar basıncı ile ilgili bazı koşullar şöyledir.
· Sıcaklık arttıkça buhar sasıncı artar.
· Aynı ortamda buhar basıncı yüksek olan sıvıların buharlaşması koly olacağından kaynama noktaları düşük olur.
· Buhar basıncı yüksak olan sıvı moleküllerinin moleküller arası çekim kuvvti zayıftır.
· Bir sıvı içinde katı çözündüğünde buharlaşmayı azaltacağından buhar basıncınıda düşürür. Buhar basıncındaki düşme çözünen madde miktarıyla doğru orantılıdır.
4) Genleşme
Isınan maddelerin yüzey veya hacimlerindeki artışa genleşme denir. Katı ve sıvıların genleşme katsayıları faklı olduğundan bu maddelerin genleşme miktarları ayırt edici özelliktir. Fakat gazların tümünde 1ºC artışı için genleşme 1/273 kat olduğundan genleşme gazlar için atıredici özellik değildir.
5) Esneklik
Esneklik yalnızca katılar için ayırtedici bir özelliktir. Sıvı ve gazların esnekliği söz konusu değildir.
6) Çözünürlük
Aynı şartlarda bir çözücünün birim hacminde çözünebilen maddenin maksimum miktarına o maddenin çözünürlüğü denir. Çözünürlük her üç hal için ayırtedici bir özelliktir.
MADDENİN FAZLARı
Madde; katı, sıvı ve gaz olmak üzere üç ayrı halde bulunabilir. Buna maddenin fanzları denir.
Katı faz, maddenin en düzenliği halidir. Moleküller arası boşluklar ihmal edilecek kadar azdır. Enerjileri düşük olup kararlı yapı gösterirler belirli şekil ve hacimleri vardır.
Sıvı faz, katıya göre biraz daha düzensizdir. Moleküller hareketli olduğundan konuldukları kabın şeklini alırlar. Bu nedenle sıvıların belirli hacimleri olup şekilleri yoktur.
Gaz fazı, maddenin en düzensiz hali olup moleküller arası boşluk en çoktur. Enerjileri yüksek olup karasızdırlar. Gaz halindeki maddelerin belirli şekilleri olamadığı gibi belirli hacimleride yoktur. Gaz hacmi basınç ve sıcaklığa bağlı olarak değişebilir.
Bir maddenin ısı alarak veya ısı vererek fiziksel halinin değişmesine hal değişimi denir.
Isı yayınlanır
Süblümleşme
Erime Kaynama
Katı Sıvı Gaz
Donma Yoğunlaşma
Isı alınır(Endotermik)
Erime Isısı (Le): Bir katının 1 gramını aynı sıcaklıkta tamamen sıvı hale getirmek için gereken ısıya denir. Buzun erime ısısı 80 cal/gr’dır.
Buharlaşma ısısı(Lb): Bir sıvının 1 gramını aynı sıcaklıkta buhar haline dönüştürmek için gereken ısıya denir. Suyun buharlaşma ısısı 540 cal/gr’dır.
Isınma ısısı(Öz ısı, c): Bir maddenin 1 gramının sıcaklığını 1ºC artırmak için gereken ısıya denir.
Çarş. Tem. 03, 2013 4:12 am tarafından 7200
Konu: Maddenin Ayırtedici Özellikleri 
