Helyum
ing.Helium
Sembolü: He
Atom Numarası: 2
Atom Ağırlığı: 4.003
Yoğunluk: 0.000179 g/cm3 (273K de)
Erime Noktası: 0.95 K
Kaynama Noktası: 4.216 K
Özellikleri:
Daha kendisi bulunmadan varligi hissedilmis bir elementtir kendisi. Gunesten gelen isiklarin spektrumlari ile ilgilenen Janssen tarafindan 1868 yilinda farkli bir element oldugu bulunmus ve de ismi Lockyer ve Frankland tarafindan Yunanca günes anlamina gelen "helios" kelimesinden türetilmistir.
Kokusuz renksiz ve de tepkimeye girmeyen (inert) bir gazdir. Havadan hafif olmasi ucan balonlarda kullanilabilmesini saglar. Hidrojen gibi yanici-patlayici olmadigi icin de oldukca güvenlidir. Ama bu güvenlik pahaliya patlar. Cünkü Helyum gazi oldukca pahali bir nesnedir. Evren de hidrojenden sonra en cok bulunan ikinci element olmasina ve de dünya atmosferinde 1/200.000 oraninda bulunmasina ragmen, sivi havanin ayrimsal damitilmasiyla (fractional distillation) elde edilemez. Bunun sebebi, Helyumun atmosferdeki diger bir cok gazin aksine Joul-Thompson katsayisinin pozitif olmayisidir. Bu da onun sikistirilmak suretiyle sivilastirilmasini engeller ve de havadan elde edilmesini imkansiz hale getirir. Ama imdadimiza dogal gaz yataklari yetisir neyseki. Amerikadaki (USA) bazi dogal gaz yataklarinda %7`ye varan oranda He gazi bulunmaktadir ki bu da Helyumun ticari olarak satilabilecek kadar üretilmesine imkam saglamaktadir.
Helyum inert gaz olmasi özelliginden dolayi bazi metallerin eldesinde inert atmosfer olusturulmasina kullanilir. Ayrica dalgic tüpleri %80 He ve %20 O2`dan olusur. Sivi hava yerine helyumla karistirilmis oksijen kullanilmasinin sebebi vurgun diye tabir edilen olayi önlemektir. Helyumun burdaki fonksiyonu, yukarida bahsettigim gibi Joule-Thompson katsayisinin negatif olmasi nedeniyle yüksek basincta sivilasmayip, dalgiclar yukari dogru cikarken yüksek basinstan düsük basinca hizli geciste olusan cözünürlük farkindan dolayi kanda baloncuklar olusturup felce neden olmamasidir. Helyum ayrica sivi roket yakitlarinin basinc altinda tutulmasinda kullanilir. Sivi Helyum sogutma amacli da kullanilmaktadir.(NM R cihazlarinda)
Sivi Helyum demisken; helyum en düsük donma noktasina sahip elementtir. Süper iletken madde arastirmalarinda oldukca sik kullanilir. Sivi Helyumun ilginc akiskan özellikleri de vardir. Bulundugu kabin ceperinden yukari dogru tirmanip akabilir.