Madde Ve Özellikleri
Kimya: Maddelerin iç yapısını özelliklerini ve maddeler arası ilişkileri inceleyip kanunlaştıran pozitif bilim dalıdır.
Madde: Kimyanın konusunu madde oluşturur. Kütlesi ve hacmi olan yani doğada yer kaplayan her şeye madde denir.
MADDENİN ORTAK ÖZELLİKLERİ
A) Kütle ve Ağırlık: Kütle bir cismin kapladığı madde miktarının bir ölçüsüdür. Kütle terazi ile ölçülür. Her maddenin bir kütlesi olduğundan iki maddeyi birbirinden ayırmada kütle kullanılmaz. Ağırlık ise bir kütleye etki eden yer çekimi kuvvetidir. Yer çekimi kuveti yöreden yöreye farklılık gösterir. Bu farklılığı gösterdiğinden madde miktarının ölçülmesinde yararlanılan bir özellik değildir.
MADDELERİN SINIFLANDIRILMASI
MADDE
SAF (ARI) MADDELER KARIŞIMLAR
Metaller CuFeCrNiAgAuZnAl
Soygazlar He Ne Ar Kr Xe Rn
Ametaller OHFClBrNC
Bileşikler Organikİnorganika)As itlerb)Bazlarc)Tuzla rd)Oksitle r
Homojen (Çözeltiler)
1. Katı-Sıvı (Şekerli Su)
2. Sıvı-Sıvı (Alkollü Su)
3. Sıvı-Gaz (Gazoz)
4.Katı-Katı (Alaşımlar)
5. Gaz-Gaz (Hava)
Heterojen
1.Katı-Katı (Toprak)
2.Katı-Sıvı (Süspansiyon)
(Tebeşir Tozu-Su Karışımı)
3.Sıvı-Sıvı (Emilsiyon) (Zeytinyağlı-Su)
B) Karışım: İki veya daha çok maddenin biriri içerisinde ağırlık oranı olmasızın ve kimyasal özellikleri kaybetmeden dağlmasıyla oluşan yapılara karışım denir. Karışımlardan çözeltiler homojen yapı arzederken diğer karışımlar heterojendir. Karışımı oluştran maddeler karışımın içinde kendi özelliklerini korurlar. Bu nedenle karşımlar fiziksel yönemlerle bileşenlerine ayrılabilirler.Karış ımlar biraz önce saydığıız bir çok nedenden dolayı sadece ve sadece fiziksel yollarla ayrılabilirler.
C) Hacim: Bir maddenin uzayda kapladığı yerdir. Her maddenin bir hacmi olacağından maddeleri birbirinden ayrmada kullanılamaz.
*Maddenin yapısındaki değişimlerfiziksel ve kimyasal olmak üzere ikiye ayrılırlar.
1)Fiziksel değişme: Maddenin dış yapısıyla ilgili özelliklerine (renk, koku… vb ) fiziksel özellik bu özellikdeki değişmelere ise fiziksel değişme denir. Örneğin: Suyun donması
2) Kimyasal değişme: Bir maddenin iç yapısı ile ilgili özelliklerine kimyasal özellik, iç yapısında meydana gelen değişimlere ise kimyasal değişme denir.
- Çözücüyü uçurup çözüneni katı olarak çöktürmek “Kristallendirm e”
- Kaynama noktaları arasındaki farktan yararlanılarak sıvı-sıvı çözeltiler bileşenlerinden ayrılırlar. “Ayrımsal damıtma”
- Emilsiyonlar ayırma hunisi ile yoğunluk farkından yararlanılarak bileşenlerine ayrılırlar.
- Süspansiynlar süzgeç kağıdından süzülerek bileşenlerine ayrılırlar.
- Tuz ve şeker gibi çözünürlüğü farklı olan karışımlar çözünürlük farkından yaralanılarak ayrıştırılırlar “ayrımsal kristallendirilme”
- Demirtozu ve odun karışımı mıknatıslama ile ayrılırlar.
Saf Madde: Yalnızca tek bileşeninden oluşan maddelerdir. Bileşik ve elementler saf maddelerdir. Saf maddelerin erime noktaları, kaynama noktaları, yoğunluk ve çözünürlükleri sabittir.
Metallerin özellikleri Ametallerin özellikleri Soygazları özellikleri
Yüzeyleri parlaktır. Civa hariç oda sıcaklığında katıdırlar. Isı ve elektrik akımını iletirler. Bileşiklerinde daima artı değerlik alırlar. Ametallerle iyonik bileik oluştururlar. Kendi aralarında bileşik oluşturamazlar, alaşım oluştururlar. Işlenip tel ve levha haline gelebilirler. Yüzeyleri mat görünümündedir. Oda sıcaklığında katı, sıvı ve gaz halinde bulunabilirler. Isı ve elektriği iletemezler. Metallerle oluşturdukları bileşiklerde (-), kendi aralarında (+) veya (-) değerlik alabilirler. Tel ve levha haline gelemezler. Kendi aralarında bileşik oluşturabilirler. Kimyasal tepkime veremezler. Oda koşullarında gaz halinde bulunurlar. Serbest halde tek atomludurlar. Elektron boşluğu yada fazlalıkları yoktur.
Alaşım: İki metalin yüksek sıcaklıkta eritilip karıştırılması ile oluşan yapılara denir.
Metaller yoğunluklarına göre ikiye ayrılırlar. Yoğunlukları 6’dan büyük olanlar ağır metalleri, küçük olanlar ise hafif metalleri oluştururlar. Alkalli ve toprak alkali metallerle aliminyum hafif metallerdir.
Element: Tek tür atomlardan oluşan maddelere element denir. Her elementin kendine özgü sembolleri vardır. En küçük yapı taşları atomlardır. Atomlar elementin tüm özelliklerini taşırlar. Elementler metal, ametal, yarım metal ve soy gaz diye sınıflandırılırlar. Yarı metaller, metal ve ametal arası özellik gösterirler.
Bileşikler: İki yada daha çok elementin belirli kütle oranlarında birleşmesi ile oluşan maddelere bileşik denir. Örneğin: CO2, H2O,CaCO3…
Özellikleri:
· Saf ve homojen maddelerdir.
· Kimyasal yolla oluşum yine kimyasal yolla bileşenlerine ayrılırlar.
· Belirli formülleri vardır.
· Erime ve kaynama noktaları sabit olup, belili yoğunluğa sahiptirler.
· Elementlerin kütleleri arasında sabit bir oran vardır.